Ehliyet Almak İçin 79 IQ Şartı: Yeni Düzenleme Ne Anlama Geliyor?

2025 tarihinde yürürlüğe giren “Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelik”, ehliyet başvurularında IQ seviyesi kriterini de içine alan önemli değişiklikler getiriyor. En dikkat çeken madde ise 79 IQ altı bireylerin ehliyet alamayacak olması.

1. 79 IQ Neden Getirildi?

• Yeni yönetmelik, IQ seviyesi 79 ve altı olan bireylere sürücü belgesi verilmesini yasaklıyor

• Bu hamleyle hedeflenen, özellikle sürüşte bilişsel yetersizlikle ilişkili kazaları azaltmak ve trafik güvenliğini artırmak.

2. IQ 79’un Psikolojik ve Akademik Tanımı

• IQ 79, uluslararası psikoloji literatüründe genellikle “sınırda zeka geriliği” olarak adlandırılır ve bu seviyenin altında olanların bilişsel performansları, sürüş için yeterli kabul edilmiyor

• Ortalama IQ aralığı 90–109 olarak tanımlandığı için 79’un altı bariz bir sınırlama anlamına geliyor.

3. Zihinsel Sağlıkta Diğer Düzenlemeler

• Yönetmeliğe göre IQ sınırının yanı sıra şu durumlar da ehliyet alımını engelliyor:

  • Zeka geriliği, demans, dikkat veya bilinç bozuklukları, duygusal dengesizliğe yol açan kalıcı hastalıklar

  • Söz konusu durumlarda kullanılan ilaçlar da risk unsuru kabul edilip muayeneye tabi tutuluyor

4. Epilepsi ve Tümör Hastaları İçin Yeni Kurallar

• Epilepsi: Son 5 yıl içinde nöbet geçirmeyenler, düzenli tıbbi kontrolle ehliyet alabilecek

• Tümör: Nöral sisteme metastaz yapan tümör vakalarında ehliyet alma hakkı tamamen kaldırılıyor

5. Görme ve Fiziksel Sağlık Kriterleri

• Görme keskinliği Snellen eşeliyle ölçülerek sınıflar bazında şu standartlar getirildi:

  • B ve benzeri sınıflarda her iki göz toplamda en az 1.0,

  • Diğer sınıflarda iyi göz ≥ 0.8, kötü göz ≥ 0.6 olması şart

• Renk körlüğü artık engel değil, ancak gece körlüğü olanlar sadece gündüz sürüşüne izin alabiliyor

• Tek gözle görme durumundakiler için özel düzenlemeler getirildi (yıllık muayene gibi)

6. Muayene Süreci ve İtiraz Hakkı

• Muayeneler, Sağlık Bakanlığına bağlı hastane, üniversite hastaneleri, Aile Sağlığı Merkezleri veya ruhsatlı özel kuruluşlarda yapılacak

• Olumsuz rapor durumunda üç hekimli kurul tarafından tekrar değerlendirme yapılabiliyor ve tüm süreç sonunda Sağlık Bakanlığı kuruluna itiraz hakkı tanınıyor .

🛣️ Sonuç & Hatırlatma

Bu yeni düzenleme, zihinsel, nörolojik ve fiziksel yeterlilikleri daha net tanımlamayı amaçlıyor. Özellikle:

• IQ seviyesi (≥ 80)

• Epilepsi kontrolü (nöbetsiz ≥ 5 yıl)

• Metastaz durumu

• Görme koşulları ve fiziksel sağlık

Bu kriterlere uygun hareket eden sürücü adayları, ehliyet sürecini daha sorunsuz tamamlayabilir. Hazırlık önerisi: Sağlık kurumlarından kapsamlı rapor almak ve gerekli kriterlere şimdiden uygun hale gelmek süreci kolaylaştıracaktır.

Sizler İçin Meseleyi Tablo İle Özetletik;